Saat Frekansı: Elektronikte kullanılan her çipin belirlenmiş bir saat frekansı (clock frequency) vardır. Bu saat frekansının temel birimi ise Hz (hertz)dir. Bir elektromanyetik dalga düşünelim :
Şekilde görüldüğü gibi iki tepe noktası ya da iki çukur noktası arasındaki mesafe “dalga boyu” olarak adlandırılır. Bir tepe noktasından bir sonraki tepe noktasına ya da bir çukur noktasından diğer çukur noktasına ulaşmak için gereken süreye ise “periyot” (T) denir. Şimdi biz bu e.m. dalganın saat frekansını hesaplamak istediğimizde bunu “1” sayısını periyot süresine (sn cinsinden) bölerek (1/T) buluruz. Burada elektromanyetik dalgaların ilerleme hızı sabit olduğuna göre (ışık hızı , 300,000km/sn) frekansın yükselmesi için dalgaboyunun dolayısıyla da periyotun küçültülmesi gerekir.
FSB (FrontSideBus): Anakartınızda Kuzey Köprüsü ile işlemciniz arasındaki veriyoluna verilen addır. Kuzey Köprüsü bellek kontrolcüleri , AGP portu ve işlemci arasındaki iletişimi sağladığından FSB hızı sistem performansında önemli bir yere sahiptir.
Kuzey Köprüsü: Anakartınızın performansında en önemli paya sahip çiptir. Anakartınızdaki AGP portu (dolayısı ile ekran kartınız) , bellek kontrolcüleri (ramleriniz) ile işlemci arasındaki iletişim bu çip tarafından sağlanır.
Güney Köprüsü: Anakartınızda PCI ve IDE denetleyicilerinin bağlı oldukları çiptir. Bu denetleyicilere bağlı olan aygıtlar ile işlemci arasındaki iletişim “aygıt -> Güney Köprüsü -> Kuzey Köprüsü -> FSB veriyolu -> İşlemci” yolu ile sağlanır.
AGP: Ekran kartınız ile sisteminiz arasındaki bağlantıyı sağlayan arabirime verilen addır. AGP'nin de belirlenmiş bir saat frekansı mevcuttur ; bu hız 66MHz'dir.
PCI: Ekran kartı dışında kalan diğer genişleme kartları (örneğin ses / tv-radyo / ethernet kartları) ve IDE aygıtları (örneğin Harddiskler , optik okuyucular) ile sisteminiz arasındaki bağlantıyı oluşturan arabirime verilen addır. PCI hızı normalde 33MHz'dir.
İşlemci Çarpanı (Clock Ratio / CPU Multiplier): İşlemcinin sistem FSB hızının maksimum kaç katı hızda çalışacağını belirleyen çarpana verilen addır. Yani toplam işlemci hızı FSB hızı ile bu çarpan değerinin çarpılması ile bulunur. Bilgisayar açılırken çarpan değeri bios tarafından işlemciden algılanır , bu sayede anakarta takılı olan işlemci tanımlanır. Mesela 166MHz FSB'ye sahip Athlon2500+'nın işlemci çarpanı 11'dir. Yani toplam işlemci hızı 11 x 166 = 1833MHz'dir.
Bu çarpan İntel işlemcilerde sabitlenmiş değiştirilemeyen bir değer iken AMD'nin thoroughbred-b / barton çekirdeğine sahip işlemcilerinde değiştirilebilir.
VCore: İşlemci çekirdek voltajı. Yüksek hızlarda stabilite sağlamak için bir miktar arttırılması gerekebiliyor.
VDimm: Bellek voltajı. Ramlerinizi yüksek hızlara çıkarmak ya da daha düşük zamanlamalar ile kullanabilmek için bir miktar arttırılması gerebilir.
VDD: Kuzey Köprüsü voltajı. Yüksek FSB hızlarında stabilite sağlamak ya da daha yüksek FSB hızlarına ulaşmak için bir miktar arttırılması gerebilir.
AGP/PCI Bölenleri: Yukarıda AGP ve PCI saat frekanslarından bahsettik. Bu hızlar da aslında FSB hızına bağlı. İşte burada devreye bölenler giriyor. Mesela maksimum 166MHz FSB hızı destekleyen bir anakarta sahipsiniz. (mesela via kt333/400). Bu anakartlarda en büyük AGP böleni 5/2'dir (2,5). Yani fsb hızınız 166MHz iken AGP hızınız bu bölen sayesinde 166 / 2,5 = 66MHz'e sabitlenir. (133MHz'de ½ kullanılır) Eğer daha yüksek fsb hızlarına çıkarsanız maksimum böleniniz yetersiz kalacağında AGP hızınız da yükselmek zorunda kalacaktır. Yan bu örnek verdiğimiz anakartta FSB hızını 200MHz'e çıkardığınızda daha büyük bir bölene sahip olmadığınız için AGP hızınız 200 / 2,5 = 80MHz'e yükselmek zorunda kalır. Aynı şekilde PCI hızı içinde bölenler mevcuttur. Yine örnekte verdiğimiz anakartta maksimum PCI böleni 1/5'tir. Yani 166MHz FSB hızında PCI hızı bu bölen sayesinde 166 / 5 = 33MHz'de sabit tutulur. 200MHz FSB denendiğinde ise bu hız mecburen 200 / 5 = 40MHz'e yükselir.
AGP / PCI hızlarının olması gereken değerde sabit tutulmaya çalışılmasının sebebi ise bu arabirimlerin yüksek hızlarda sistem stabilitesini bozmasıdır. (Stabilite AGP'de ~70-80 , PCI ise ~38-40MHz'den sonra önemli ölçüde bozulur.)
Bu durum eski anakartlarda böyle iken güncel anakartlarda AGP ve PCI hızları FSB hızından bağımsız olarak bölene ihtiyaç duymadan 66 – 33MHz'de tutulabiliyor.
Konu: Overclock terimleri 
Perş. Nis. 23, 2009 12:21 pm
